Frankfurter Buchmesse | "Je kunt je pikfoto's met rust laten"
Mar len: Hé, Cuts, hoe is het?
Irina: Oh, vraag het maar niet, zus. Ik moest gewoon een man troosten die me probeerde uit te leggen wat er met mijn werk aan de hand was en toen raakte ik gekwetst toen ik hem dat vertelde.
Mar len: Oh, het arme ding! *tranenlach-emoji*
Irina: Ik ben helemaal klaar voor een rel, want ik heb net dit boek gelezen: "The Pen!s Museum". Het laat zo duidelijk zien dat vrouwen, bovenop alle waanzin, ook nog eens emotioneel werk voor mannen doen, onbetaald natuurlijk. En toen dacht ik: Hé, waarom heb ik hem getroost? Het is zijn beurt om aan zichzelf te werken en zijn excuses aan te bieden. Overigens krijgt een vrouwelijke baas in het boek opzettelijk te veel botoxinjecties, zodat ze niet meer kan lachen.
Mar len: Ik begin nieuwsgierig te worden. Wie heeft het boek geschreven?
I rina: Door Mareike Fallwickl en Eva Reisinger, Oostenrijkse feministen.
Mar len: Ik ken Fallwickl's "The Rage That Remains", en dit lijkt in een vergelijkbare richting te gaan?
Irina: Ja, maar soms lijkt het gewoon een oefening. De auteurs experimenteerden met verschillende tekstvormen, wat zeker erg leuk was en ook zeer vermakelijk voor de lezers. Sommige hoofdstukken zijn gewoon WhatsApp-gesprekken tussen vrienden. Eva Reisingers debuutroman heette trouwens "Männer Mörder" (Mannenmoord) en neigt naar wraak en matriarchaat...
Mar len: *Gebalde vuist*
Irina: Eerst dacht ik dat het een soort feministische agitprop-verhalenbundel was en vond ik de verhalen nogal onbelangrijk – kleine stukjes die je niet vullen. Totdat ik me realiseerde dat het helemaal geen individuele verhalen waren, maar juist onderling verbonden, met personages en gebeurtenissen die in andere hoofdstukken terugkwamen. Bijvoorbeeld het "Pen!smuseum", waar een kunstenares slappe ledematen wil tentoonstellen die ze stiekem heeft gefotografeerd, speciaal voor Flintas...
Marlen: Hehe, je kunt je pikfoto's gewoon met rust laten...
Irina: Om Sophia Süßmilch, een van de twee gastauteurs, te citeren: "Levensverhalen botsen in al hun volheid en lossen op in een lachlied om de staart." *Lachende smiley* Ik vind Süßmilchs bijdrage, "Die Beidlin", het meest spannend omdat het feministische narratieve theorie en de vraag hoe feministische kunst überhaupt kan functioneren in een patriarchaal marktsysteem combineert. Er is ook een illustrator aan boord, en het geheel is eigenlijk een zelfversterkend samenwerkingsproject, net zoals de personages, jong en oud, zich in het boek ontwikkelen: uit solidariteit, bijvoorbeeld met verkrachtingsslachtoffer Gisèle Pélicot of degenen die getroffen zijn door het abortusverbod in Polen – daden tegen geïnternaliseerde vrouwenhaat en "kattigheid".
Marlen: Dat doet me denken aan iets dat ik las: Is dit het boekproject dat al problemen veroorzaakte omdat een auteur werd ontslagen vanwege TERF-beschuldigingen?
Irina: Ja, natuurlijk sprong de pers erop , verwijzend naar de "ruziemakende vrouwen", zoals Reisinger het noemt. De uitgever en auteurs beweren vooraf niet op de hoogte te zijn geweest van de trans-uitsluitingstheorieën van schrijfster Gertraud Klemm en zich ervan te willen distantiëren. Het gebeurt immers regelmatig dat aangekondigde bijdragen aan bloemlezingen niet verschijnen.
Mar len: Klopt, en niet iedereen schreeuwt meteen: censuur! Moet ik dan nu "Het Pensmuseum" lezen?
Irina: Het is heel levendig en heeft een goede vibe, maar beloof jezelf niet te veel. Sommige vijandbeelden vind ik wat simplistisch. De meeste mannen in het boek zijn volstrekt onacceptabel, en ik vraag me af waarom vrouwen zich daar druk om maken. Het wordt interessanter in Johanna Reisingers gastartikel: een man valt theatraal op zijn knieën in een restaurant voor zijn gezelschap om zich te verontschuldigen "voor mij" en "voor het feit dat hij een man is", en krijgt alleen een beschaamde stilte te horen – en de haat van de serveerster omdat hij ondertussen het tafelkleed vol afwas naar beneden trok, waardoor zij de rotzooi moest opruimen. Ze morst "per ongeluk" zijn drankje in zijn kruis.
Mar Len: Schreeuw! Dus iemand die "zelfkritisch zijn mannelijkheid in twijfel trekt" krijgt een flinke tik.
Irina: Precies. Of vaders die complimenten willen krijgen omdat ze hun kinderen op zondag meenemen naar het zwembad. Ik vrees nog steeds dat de meeste linkse mannen zich niet betrokken voelen, en dat is jammer.
Mar len: Wat jammer. Ze dragen het boek waarschijnlijk nog steeds rond als Performative Males, demonstratief, om feministen op te pikken.
Irina: Maar er zijn ook wraakacties die onder de gordel zijn, als je het goed begrijpt...
Mar len: Je bedoelt toch niet geweld tegen mannen?!
Irina: Omkering, zegt Fallwickl, is een "literaire manier om onrecht aan de kaak te stellen dat volledig genormaliseerd is." *knipogende smiley* En ze zegt: "Subtiel is uit."
Mar len: Oké, wanneer kan ik het boek lenen?
Irina: Ik breng het je later bij Zumba. We laten het aan die macho-trainer Ronnie zien en maken hem een beetje bang met die geknoopte lul op de cover.
Marlen: Ik kan niet wachten.
Mareike Fallwickl/Eva Reisinger: Het Pen!smuseum. Met teksten van Jovana Reisinger, Sophia Süßmilch en illustraties van Andrea Zapata Scharf. Leykam, 232 pp., hardcover, € 25.
nd-aktuell